Το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) σας καλωσορίζει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Έγκλημα στον Κυβερνοχώρο», διάρκειας 40 ωρών , το οποίο θα διεξαχθεί εξ αποστάσεως και θα υλοποιηθεί με τηλεδιάσκεψη.
Επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο Ιωάννης Ιγγλεζάκης, Καθηγητής Νομική, ΑΠΘ.
Στο πρόγραμμα διδάσκουν Καθηγητές του ΑΠΘ και εξειδικευμένοι επιστήμονες.
Στόχος του προγράμματος
Στόχος του προγράμματος είναι η παρουσίαση και ανάλυση των νομικών ζητημάτων που αφορούν το έγκλημα που τελείται στο Διαδίκτυο και απευθύνεται σε επιστήμονες οι οποίοι επιθυμούν να αποκτήσουν εξειδίκευση στο χειρισμό τέτοιων υποθέσεων. Παρουσιάζονται οι πράξεις που τελούνται στο διαδίκτυο και στη συνέχεια αναλύονται τα ζητήματα ουσιαστικού ποινικού δικαίου. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται τα αδικήματα στον κυβερνοχώρο τα οποία διακρίνονται σε γνήσια κυβερνοεγκλήματα, εγκλήματα κατά της σεξουαλικής ελευθερίας και ανηλικότητας, και μη γνήσια κυβερνοεγκλήματα. Ακολούθως, παρουσιάζεται η διερεύνηση του κυβερνοεγκλήματος με τεχνικές και διαδικασίες έρευνας, ανακριτικές πράξεις και εξέτασης ψηφιακών πειστηρίων, όπως και η έρευνα των ηλεκτρονικών ιχνών στο διαδίκτυο για την εύρεση των δραστών. Το σεμινάριο ολοκληρώνεται με την παρουσίαση ζητημάτων δικονομικού ποινικού δικαίου και ειδικότερα, με την αξιολόγηση των ψηφιακών αποδείξεων στο δικαστήριο και τη διεθνή συνεργασία σε υποθέσεις κυβερνοεγκλημάτων.
Αναγκαιότητα προγράμματος
Το έγκλημα αλλάζει στην ψηφιακή εποχή και για την αντιμετώπισή του χρειάζονται εξειδικευμένοι επιστήμονες, νομικοί, εγκληματολόγοι και τεχνικοί ασφαλείας υπολογιστών, με γνώσεις στην τεχνολογία και στις μεθόδους του εγκλήματος που διαπράττεται στον κυβερνοχώρο. Για το λόγο αυτό, είναι αναγκαία η εκπαίδευση που βασίζεται στα σύγχρονα δεδομένα και τις μεθόδους που αξιοποιούν οι διωκτικές αρχές και η Δικαιοσύνη.
Μαθησιακά αποτελέσματα
Ολοκληρώνοντας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, οι συμμετέχοντες θα μπορούν να χειρίζονται υποθέσεις κυβερνοεγκλημάτων εξωδικαστικά και στο δικαστήριο.
Σε ποιους απευθύνεται το πρόγραμμα
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε νομικούς, δικηγόρους, καθώς και σε επιστήμονες της εγκληματολογίας, της Πληροφορικής, αλλά και σε οποιονδήποτε ασχολείται ή θα ήθελε να ασχοληθεί με την ασφάλεια στο Διαδίκτυο ή/και την έρευνα των εγκλημάτων στον Κυβερνοχώρο.
Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί/Προαπαιτούμενες γνώσεις/ Κριτήρια επιλογής
Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλουν: Απόφοιτοι Νομικής και Σχολών Πληροφορικής.
Προαπαιτούμενα για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα:
►Πρόσβαση στο Διαδίκτυο
► Κατοχή προσωπικού e-mail
► Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών
Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας
Μέθοδος υλοποίησης
Το Πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί εξ αποστάσεως. Θα ακολουθηθεί η μεθοδολογία της εκπαίδευσης με την ενεργή συμμετοχή των συμμετεχόντων (πρακτικές ασκήσεις προσομοίωσης, εργασίες σε ομάδες, συζητήσεις) προκειμένου να επιτευχθεί η απόκτηση πρακτικής και εξειδικευμένης γνώσης. Επιπλέον θα γίνουν διαλέξεις από επαγγελματίες που έχουν επαγγελματική και εκπαιδευτική εξειδίκευση και θα διαμοιραστεί ειδικά διαμορφωμένο εκπαιδευτικό υλικό προκειμένου οι εκπαιδευόμενοι να έχουν τη συνδρομή που χρειάζονται σε τυχόν απορίες και ζητήματα που θα συναντήσουν ως επαγγελματίες.
Εκπαιδευτικό υλικό / Άλλες παροχές
Στους συμμετέχοντες παρέχονται:
- Ι. Ιγγλεζάκης, Δίκαιο Πληροφορικής και διαδικτύου, εκδ. Σάκκουλα 2020 [Σύγχρονη Νομοθεσία]
- Το υλικών των εισηγήσεων
- Αποφάσεις και κατευθυντήριες οδηγίες ευρωπαϊκών και εθνικών αρχών για το κυβερνοέγκλημα, αποφάσεις εθνικών και ευρωπαϊκών δικαστηρίων, ειδικά διαμορφωμένων πρακτικών προσομοίωσης και χρήσιμα υποδείγματα.
Δομή Εκπαιδευτικού προγράμματος
Πρώτο Μέρος Εκπαίδευσης: ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΟΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ
Ενότητα 1: Εισαγωγή στο Διαδίκτυο και στο Κυβερνοέγκλημα
- Διαδίκτυο/Internet. Τεχνική περιγραφή και τρόπος λειτουργίας – Θεωρητικά θέματα
- Βασικές υπηρεσίες Διαδικτύου. Το περιβάλλον λειτουργίας του Διαδικτύου
- Χρησιμότητα Κυβερνοχώρου
- Σκοπός εισηγήσεων
- Έννοια χρησιμοποιούμενων όρων
- Γενικά αποδεκτό περιεχόμενο των χρησιμοποιούμενων τεχνικών όρων/ εννοιών
- Διαχείριση Ιστότοπων
- Ονόματα Χώρου (Domain Names)
- Τι είναι η ιστοσελίδα – Τι είναι το ιστολόγιο
- Τι είναι το Κυβερνοέγκλημα
- Mορφές ΚυβερνοεγκλημάτωνHackers και crackers (Διαφορές αυτών)
- Μετάλλαξη Εγκλήματος
- Νομικοί Τρόποι Προσέγγισης Ηλεκτρονικών Εγκλημάτων
- Φαινόμενα Εποχής (CyberBullying – CyberAddiction)
2 ώρες
Ενότητα 2: Κατάχρηση δυνατοτήτων του Κυβερνοχώρου – Σε τι κινδύνους μας εκθέτει η «δικτύωση»
- Αρνητική πλευρά Κυβερνοχώρου – Κατάχρηση δυνατοτήτων του
- Κατάχρηση δυνατοτήτων του Κυβερνοχώρου στην πράξη – Τεχνικά θέματα
- Περιγραφή των αθέμιτων, ζημιογόνων και ποινικά κολάσιμων συμπεριφορών που εκτελούνται/εμφανίζονται στον Kυβερνοχώρο -Τυπολογία/Μορφές Κυβερνοεγκλημάτων
- Τεχνικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες που παρουσιάζει η ψηφιακή εγκληματικότητα
- Δυσχέρειες στην διερεύνηση και την διαλεύκανση Κυβερνοεγκλήματος
- Υπηρεσίες & Φορείς με αρμοδιότητα το Έγκλημα στον Κυβερνοχώρο και την Ψηφιακή Εγκληματικότητα
- Νέες τάσεις και προκλήσεις στο Κυβερνοέγκλημα
- Ψηφιακά νομίσματα (cryptocurrencies) (Bitcoin, Ethereum κ.α.) και Τεχνολογία Blockchain -Νομική και Τεχνολογική προσέγγιση
- Deepweb – Darkweb (σύντομη παρουσίαση)
2 ώρες
Δεύτερο Μέρος Εκπαίδευσης– ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ
Ενότητα 1: Γνήσια Κυβερνοεγκλήματα
- Παράνομη πρόσβαση σε πληροφοριακό σύστημα – άρθρο 370Γ ΠΚ
- Παραβίαση απορρήτων υπολογιστών – άρθρο 370Β ΠΚ
2 ώρες
- Απάτη με υπολογιστή – άρθρο 386Α ΠΚ
2 ώρες
- Παρακώλυση λειτουργίας πληροφοριακών συστημάτων – άρθρο 292Β ΠΚ
2 ώρες
Ενότητα 2: Εγκλήματα κατά της σεξουαλικής ελευθερίας και ανηλικότητας, τελούμενα μέσω Διαδικτύου
- Πορνογραφία ανηλίκων
3 ώρες
- Άλλα σεξουαλικά εγκλήματα κατά ανηλίκων: προσβολή της αιδούς των ανηλίκων στο διαδίκτυο, προσέλκυση παιδιών για γενετήσιους λόγους, προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας στο ψηφιακό περιβάλλον, πορνογραφικές παραστάσεις ανηλίκων
3 ώρες
- Ειδικές μορφές κυβερνοεγκλημάτων: διαδικτυακή παρενόχληση, ρητορική μίσους, πρόκληση βλάβης με συνεχή σκληρή συμπεριφορά, έμφυλη βία στο διαδίκτυο
- Κυβερνοασφάλεια
4 ώρες
Ενότητα 3: Μη γνήσια κυβερνοεγκλήματα
- Ποινική προστασία προσωπικών δεδομένων
2 ώρες
- Ποινική προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας στον Κυβερνοχώρο – Διαδικτυακές προσβολές πνευματικής Ιδιοκτησίας
2 ώρες
Τρίτο Μέρος Εκπαίδευσης – ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΟΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Ενότητα 1: Διερεύνηση Κυβερνοεγκλημάτων – Τεχνικές και Διαδικασίες έρευνας
- Έρευνες στον Κυβερνοχώρο꞉ Μέθοδοι συλλογής ψηφιακών αποδείξεων και τεκμήριων στον Κυβερνοχώρο για την βεβαίωση των εγκλημάτων και την αποκάλυψη της ταυτότητας των δραστών.
- Συλλογή, έρευνα και ανάλυση ηλεκτρονικών ιχνών στο Διαδίκτυο
2 ώρες
Ενότητα 2: Ειδικές ανακριτικές πράξεις επί Κυβερνοεγκλημάτων
- Ανακριτική Διείσδυση, Συγκεκαλυμμένη έρευνα κτλ
- Άρση Απορρήτου Επικοινωνίας στο διαδίκτυο
- Άρση Απορρήτου Επικοινωνίας (Legal interception) στην τηλεφωνία και στο διαδίκτυο
- Διατήρηση δεδομένων επικοινωνίας από παρόχους υπηρεσιών τηλεφωνίας και Διαδικτύου
- Οικονομικό έγκλημα στον Κυβερνοχώρο – Άρση τραπεζικού απορρήτου
2 ώρες
Ενότητα 3: Διαδικασίες εξέτασης και πραγματογνωμοσύνης ψηφιακών πειστήριων
- Ψηφιακή Εγκληματολογία (Digital Forensics) – Διαδικασίες εξέτασης και πραγματογνωμοσύνης ψηφιακών πειστήριων
- Μοναδική ψηφιακή ταυτότητα (Hash Value), ψηφιακών αρχείων (εικόνας, εγγράφων κτλ)
- Τεχνική Διερεύνηση μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (Email Forensics) ως αντικείμενο ή μέσο του εγκλήματος
2 ώρες
Ενότητα 4: Συλλογή, έρευνα και ανάλυση ηλεκτρονικών ιχνών στο Διαδίκτυο
- Συλλογή, έρευνα και ανάλυση ηλεκτρονικών ιχνών στο Διαδίκτυο
- Πως λειτουργεί μια ιστοσελίδα/ιστολόγιο-Τρόποι Κατασκευής-Συλλογή στοιχείων από ανοιχτές πήγες (OSINT)
- Σύστημα Ονοματοδοσίας στο Διαδίκτυο [Domain Naming System] – Ονόματα Χώρου (Domain Names) – Διαδικασίες έρευνας
2 ώρες
Τέταρτο Μέρος Εκπαίδευσης – ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ. ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
Ενότητα 1: Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο και Έγκλημα στον Κυβερνοχώρο. Εκτίμηση ψηφιακών αποδείξεων στο Δικαστήριο
- Έννοια όρων. Ροή και κατάχρηση ψηφιακών δεδομένων
- Ανάκριση «ηλεκτρονικού» εγκλήματος
- «Κατάσχεση» ψηφιακών δεδομένων
- Ψηφιακή «επικοινωνία» -Ψηφιακά πειστήρια και ίχνη
- Που «βρίσκονται» τα ψηφιακά ίχνη-Ποιος αναζητά τα ψηφιακά πειστήρια και ίχνη
- Απόρρητο ψηφιακών δεδομένων
- Διαδικασία αυτοφώρου (τόπος και χρόνος τέλεσης) σε περιπτώσεις Κυβερνοεγκλημάτων
- Δικονομικές εγγυήσεις των ανακριτικών πράξεων και ερευνών στον Κυβερνοχώρο – Ακυρότητες
- Χρήση και παρουσίαση ψηφιακών αποδείξεων στην ποινική διαδικασία και στο Δικαστήριο
- Εκτίμηση ψηφιακών αποδείξεων και αποδεικτικών μέσων από τον Δικαστή
- Πρακτική εφαρμογή/Μελέτες περιπτώσεις (case studies)
4 ώρες
Ενότητα 2: Διεθνής Συνεργασία επί υποθέσεων Κυβερνοεγκλημάτων
- Δικαστική και Αστυνομική Συνεργασία με σκοπό την πρόληψη και καταστολή των εγκλημάτων στον Κυβερνοχώρο
- Φορείς συνεργασίας Europol, EC3, Interpol, Eurojust κλπ
- Διεθνές Ποινικό Δίκαιο και Έγκλημα στον Κυβερνοχώρο
- Δικαστική συνδρομή και Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας (ΕΕΕ) σε υποθέσεις Κυβερνοεγκλημάτων
- Πρακτική εφαρμογή/Μελέτες περιπτώσεις (case studies)
4 ώρες
Υποχρεώσεις εκπαιδευόμενων/Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης
Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχοντες θα πρέπει:
Α) να έχουν παρακολουθήσει το σύνολο των διδακτικών ενοτήτων. Οι απουσίες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 10 % των προβλεπόμενων ωρών εκπαίδευσης
Β) να έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία την εξέταση μέσω του elearning
Γ) να έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων πριν την έναρξη των μαθημάτων.
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απονέμεται στους συμμετέχοντες Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης, το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ και υπογράφεται από τον Πρόεδρο του ΚΕΔΙΒΙΜ και τον Επιστημονικό Υπεύθυνο του Προγράμματος.
Στους συμμετέχοντες που παρακολούθησαν αλλά δεν ολοκλήρωσαν το σύνολο του προγράμματος, μπορεί να παρέχεται Βεβαίωση Παρακολούθησης.
Αιτήσεις
Οι ενδιαφερόμενοι/ενδιαφερόμενες υποβάλλουν αίτηση ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ.
Η Αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
- Πτυχίο ΑΕΙ
- Βιογραφικό