Δημιουργική Γραφή. Θεωρία και Πράξη

/ / Published in

Το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) σας καλωσορίζει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα  με τίτλο  «Δημιουργική Γραφή. Θεωρία και Πράξη», διάρκειας 63 ωρών, το οποίο θα διεξαχθεί την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου 2023 και θα υλοποιηθεί με τη μέθοδο της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, μέσω της πλατφόρμας  ΖΟΟΜ.

Επιστημονική Υπεύθυνη του προγράμματος είναι η Μαρία Αθανασοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας, Τμήματος Θεάτρου ΑΠΘ

Στο πρόγραμμα διδάσκουν:

  • Η Μαρία Αθανασοπούλου-Επιστημονική Υπεύθυνη του προγράμματος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας, του Τμήματος Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε νεοελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1989), και Συγκριτική Γραμματολογία στα Πανεπιστήμια του Λονδίνου (1990, 1991) και του Cambridge, από όπου και η διδακτορική της διατριβή για Το Ελληνικό Σονέτο (1999). Έχει υπερεικοσαετή πείρα στην διδασκαλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, της Θεωρίας της Λογοτεχνίας και -εσχάτως- της Δημιουργικής Γραφής, εντός και εκτός ΑΠΘ. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα στρέφονται γύρω από ζητήματα ποιητικής της ελληνικής πεζογραφίας και ποίησης των τελευταίων δύο αιώνων, τη θεωρία των λογοτεχνικών ειδών, τις σχέσεις λογοτεχνίας και ζωγραφικής, τις σχέσεις λογοτεχνίας και εθνικής ταυτότητας, και το διαπολιτισμικό στοιχείο της ελληνικής λογοτεχνίας, με ειδική αναφορά στη λογοτεχνία των ελλήνων της Αμερικής, την ελληνική λογοτεχνία της Κύπρου, τη λογοτεχνία των ελλήνων εβραίων του μεσοπολέμου. Συγγραφέας τριών βιβλίων νεοελληνικής φιλολολογίας, αρθρογραφεί, επίσης, τακτικά, ως κριτικός λογοτεχνίας και δοκιμίου, σε έγκυρα έντυπα νεοελληνικής φιλολογίας και κριτικής, λ.χ. στο Δέντρο, τη Νέα Εστία, τη Νέα Πορεία, την Παρέμβαση (Κοζάνης), την Ποιητική, τον Πόρφυρα (Κερκύρας), το Ύλαντρον (Λευκωσίας), το The Books’ Journal –όπου τελεί και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του περιοδικού. Κατάλογος της εργογραφίας της ιστότοπο: https://biblionet.gr/προσωπο/?personid=8984 .
  • Η Αλίκη Συμεωνάκη: ΕΕΔΙΠ, Τμήματος Θεάτρου, Σχολής Καλών Τεχνών ΑΠΘ. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο ΑΠΘ, ολοκλήρωσε Μεταπτυχιακές σπουδές στο ίδιο τμήμα και εκπόνησε τη Διδακτορική της Διατριβή με θέμα τη Δημιουργική Γραφή ποιητικού κειμένου στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα συγκαταλέγονται η δημιουργία ποιητικού λόγου στο πλαίσιο της Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι μεθοδολογικές αρχές της σχετικής διδασκαλίας, η αξιολόγηση των κειμένων, η εκ των ένδον προσέγγιση της Λογοτεχνίας, η μελέτη της νεανικής δημιουργικότητας, η διερεύνηση του διδακτού του πράγματος και των ορίων του. Υπήρξε η συντονίστρια του βιβλίου Δημιουργικής Γραφής για το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου, εκπόνησε το Πρόγραμμα Σπουδών της Δημιουργικής Γραφής για τα Καλλιτεχνικά Σχολεία της Ελλάδας, ενώ παράλληλα δημοσίευσε σχετικά άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και υλοποίησε πολλές επιμορφώσεις εκπαιδευτικών σε Ελλάδα και Κύπρο. Υπηρέτησε επί σειρά ετών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και από το 2017 διδάσκει ως ΕΔΙΠ Δημιουργική Γραφή Ι (ποίηση) και Δημιουργική Γραφή ΙΙ (πεζογραφία, σενάριο, θεατρικό κείμενο) στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Κατάλογος της εργογραφίας της στον ιστότοπο: https://biblionet.gr/προσωπο/?personid=104130
  •  Ο Γιάννης Σκαραγκάς: Μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος. Εμφανίστηκε στα γράμματα πριν από δύο δεκαετίες με το μυθιστόρημα Επιφάνεια και τη σεναριακή του διασκευή για το Mega, υπογράφοντας μέχρι σήμερα δώδεκα βιβλία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Γράφει στα αγγλικά και έχει βραβευτεί ως διηγηματογράφος με το βραβείο της επιτροπής συντακτών του περιοδικού Copper Nickel στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο. Έχει γράψει έργα για το θέατρο στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ και την Ελβετία, μεταξύ των οποίων το «Prime Numbers» στη Νέα Υόρκη το 2009, και το Courage στη Ζυρίχη το 2017. Έχει βραβευτεί ως συγγραφέας από μεγάλα ιδρύματα στην Ευρώπη και την Αμερική. Το έργο του «Η Κυρά της Ρω» εντάχθηκε στο πρόγραμμα του Centre for the Art of Performance του UCLA στο Λος Άντζελες τη θεατρική περίοδο 2019/2020 με περιοδεία στις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Έχει εργαστεί στον χώρο της τηλεόρασης, υπογράφοντας το σενάριο έξι τηλεοπτικών σειρών, με πιο πρόσφατη την ψυχολογική αστυνομική σειρά της ΕΡΤ1 «Κάνε ότι κοιμάσαι». Γράφει για γνωστά αμερικανικά λογοτεχνικά περιοδικά όπως: World Literature Today, Copper Nickel, American Chordata, The Tower Journal, κ.α. Υπογράφει το νέο θεατρικό έργο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου για το 2023 στο Μικρό Θέατρο Επιδαύρου. (Κατάλογος της εργογραφίας του στον ιστότοπο: https://biblionet.gr/προσωπο/?personid=42592 ).
  • Η Έλενα Μαρούτσου: Μυθιστοριογράφος, κριτικός και εικαστικός. Σπούδασε Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Λογοτεχνία και τις Εικαστικές Τέχνες στο Ρέντινγκ της Αγγλίας. Έχει δημοσιεύσει τα έργα: Το εξιλαστήριο θαύμα, μυθιστόρημα, Κίχλη, 2022, Θηριόμορφοι, μυθιστόρημα, Πόλις, 2020, Δύο, μυθιστόρημα, Κίχλη, 2018, Οι χυδαίες ορχιδέες, διηγήματα, Κίχλη, 2015, ΤΟ ΝØΗΜΑ, νουβέλα, Κέδρος, Μάιος 2010, Μεταξύ συρμού και αποβάθρας, μυθιστόρημα, Καστανιώτης, 2008 (Athens Prize for Literature, βραβείο μυθιστορήματος του περ. Δέκατα), Οι προδοσίες των ονομάτων, διηγήματα, Αλεξάνδρεια, 2004, Του Ύψους και του Βάθους, μικρές ιστορίες, πεζογραφήματα, Αλεξάνδρεια, 1998, Αν Έρθεις Φέτος, λεύκωμα με κείμενα και κολάζ, ιδιωτική έκδοση, 1995. Διδάσκει από το 2010 στην «Δραματική Σχολή Αθηνών Γ. Θεοδοσιάδη», ενώ έχει συντονίσει, επί σειρά ετών, εργαστήρια δημιουργικής γραφής στους φορείς: Εκδόσεις Κίχλη, εκδόσεις Μεταίχμιο, Πολτιστικός Όμιλος Πύρνα (Αθήνα), Βιβλιοπωλείο Ευριπίδης  (Αθήνα), Κέντρο διά βίου μάθησης: Athens Synthesis (Αθήνα), Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο «Έρμα» (Αθήνα), και αλλού. Έχει λάβει μέρος ως εικαστική καλλιτέχνης, με έργα κολλάζ, στις ομαδικές εκθέσεις: του «104 Κέντρου Λόγου και Τέχνης» (Δεκ. 2008 – Ιαν 2009), του «Art Café Αιολίς» (Ιανουάριος 2000), της «Gallerie Alef» (Ιούνιος 1989, Οκτώβριος 1987), της Βιβλιοθήκης Σάμου  (Ιούνιος 1993). Κατάλογος της εργογραφίας της στο: https://biblionet.gr/προσωπο/?personid=7742.
  • Ο Γιώργος Αλισάνογλου: Ποιητής, μεταφραστής και εκδότης. Σπούδασε κοινωνιολογία και πολιτικές επιστήμες και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις διεθνείς σχέσεις και στην κοινωνική πολιτική. Τον Νοέμβριο του 2005 ίδρυσε και από τότε διευθύνει τις εκδόσεις και το βιβλιοπωλείο Σαιξπηρικόν. Ποίησή του εχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, συμπεριλαμβάνεται σε ανθολογίες, ενώ έχει λάβει μέρος σε φεστιβάλ και συμπόσια ποίησης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εργογραφία του: Άηχες κραυγές, Κατσάνος, 2001· Ακάνθινη πόλη, Κατσάνος, 2006· Συνέδριο Αναισθησιολογίας, Σαιξπηρικόν, 2007 (μαζί με τον Ν. Αργυρόπουλο και την Α. Χασάνδρα)· Το παντζάρι και ο διάβολος, Τυπωθήτω / Λάλον ύδωρ, 2008 (βραχεία λίστα κρατικών βραβείων  ποίησης 2009)· Jesu Christiana – Μια μελλοντική προσευχή, Μαγικό κουτί, 2011 (βραχεία λίστα βραβείων ποίησης περ. Αναγνώστη 2012)· ERO(S)» 7 βήματα / 7 λεύγες εντός, Σαιξπηρικόν, 2012· Πρός αυτή την αλόγιστη κατεύθυνση, Σαιξπηρικόν, 2013 (μαζί με τον Δ. Δημητριάδη)· Παιχνιδότοπος, Κίχλη, 2016· Κυψέλες, Κίχλη, 2021 (βραχεία λίστα βραβείων ποίησης περ. Χάρτη 2022 και βραχεία λίστα βραβείων ποίησης περ. Αναγνώστη 2022). Μεταφράσεις (κυριότερες): Poe, Το κοράκι, Σαιξπηρικόν 2022, Bukowski, Ο Μπουκόβσκι για τον Μπουκόβσκι, Σαιξπηρικόν, 2008. (Κατάλογος εργογραφίας του: https://biblionet.gr/προσωπο/?personid=68171 ).
  • Η Αγγελική Πεχλιβάνη: Ποιήτρια και κριτικός. Σπούδασε Ιστορία-Αρχαιολογία και Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Απόφοιτος του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών «Δημιουργική Γραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, εργάζεται ως φιλόλογος σε Λύκειο. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια με εισηγήσεις για τη λογοτεχνία, και έχει δημοσιεύσει φιλολογικά κείμενα(για τους: Μ. Γκανάς, Χ. Βλαβιανός, Κ. Καρυωτάκης, Γ. Σκαμπαρδώνης, Γ. Θεοτοκάς, Ι. Καρυστιάνη, Γ. Βαρβέρης, Γ. Κοντός, κ.ά.), βιβλιοκριτικές και ποιήματά της σε περιοδικά έντυπα κι ηλεκτρονικά (Χάρτης, Πόρφυρας, Ποιητική, Νέα Ευθύνη, Παρέμβαση, Στέπα, frear, culturebook, κ.ά.). Ως επιμορφώτρια έχει  συμμετάσχει σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής για φιλολόγους της Δυτ. Αττικής και της Γ’ Αθήνας.  Συμμετείχε στο βιβλίο Η δημιουργική γραφή στο σχολείο (Μεταίχμιο 2016) σε επιμέλεια της Σ.  Νικολαΐδου. Η ποιητική συλλογή της Πεζή οχούμενη (Κίχλη 2018) συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα των βραβείων Jean Moréas, του περιοδικού Ο Αναγνώστης και των βιβλιοπωλείων Public. Τον Ιούνιο του 2020 κυκλοφόρησε η συλλογή της From Russia with Love (s@mizdat) και, σε συνεργασία με τον Τριαντάφυλλο Η. Κωτόπουλο, η μονογραφία Μίμης Σουλιώτης. Ο ποιητής των στιγμών και των λέξεων (Gutenberg). Το 2021 εξέδωσε την ποιητική συλλογή Οι γάτες του τρίτου και άλλοι ζωντανοί (εκδ. Κιχλη). (Εργογραφία της στο: https://biblionet.gr/προσωπο/?personid=117451 ).

Στόχος του προγράμματος

Το πρόγραμμα στοχεύει, στο πρώτο μέρος του: στην εκμάθηση των εντελώς βασικών εργαλείων της θεωρίας της λογοτεχνίας (όπως: τί είναι τα κειμενικά είδη,  πώς δημιουργούν ένα «συμβόλαιο με τον αναγνώστη», τι είναι και πώς αξιοποιείται στη δημιουργική γραφή η έννοια της «πρόσληψης», τι είναι η διακειμενικότητα, κ.ά.). Οι θεωρητικές αναφορές θα εικονογραφηθούν με παραδείγματα κειμένων νεοελληνικής λογοτεχνίας του 19ου και του 20ού αιώνα. Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος, θα ακολουθήσουν συγγραφικά εργαστήρια πεζογραφίας, θεάτρου και ποίησης, με πανελλήνια αναγνωρισμένους πεζογράφους, θεατρικούς συγγραφείς, ποιητές, που θα διδάξουν το αλφαβητάρι της καλλιτεχνικής συγγραφής. Σκοπός του προγράμματος η διάχυση του νέου γνωστικού αντικειμένου, αλλά και καλλιτεχνικής πρακτικής, της «Δημιουργικής Γραφής» που δεν διδάσκεται αυτόνομα σε κανένα τμήμα του ΑΠΘ.

Αναγκαιότητα προγράμματος

Η αναγκαιότητα του προγράμματος συνίσταται στο ότι προβάλλει τη σπουδαιότητα, και προάγει την ορατότητα των καλλιτεχνικών εκφράσεων των υποκειμένων, σε εποχή κυριαρχίας της τεχνολογίας, και της εργαλειακής αντιμετώπισης του βίου. Ειδικότερα, προωθεί μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης που δεν είναι ευρύτερα γνωστές στον πληθυσμό, καθώς δεν διδάσκονται στο σχολείο, ούτε προβάλλονται επαρκώς στη δημόσια σφαίρα, διότι έχουν υποσκελιστεί από οπτικές μορφές έκφρασης. Τέλος, ας σημειωθεί ότι στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση σταδιακά αντικαθίσταται το γνωστικό αντικείμενο της «Λογοτεχνίας» από το αναδυόμενο γνωστικό αντικείμενο της «Δημιουργικής Γραφής», άρα είναι εντελώς απαραίτητο να αρχίσει να διδάσκεται στους καθηγητές, ώστε να μπορεί να διδαχθεί με επάρκεια στους μαθητές. Ο διττός χαρακτήρας του προγράμματος (θεωρητικός, και καλλιτεχνικός), διασφαλίζει την σφαιρική κατανόηση του φαινομένου «Δημιουργική Γραφή».  Προάγει, δε, τη συνύπαρξη θεωρίας και πράξης, δημιουργίας και ανάλυσης που αποτελεί και το στίγμα της παρούσας Σχολής υποδοχής του προγράμματος, δηλαδή, της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ.

Μαθησιακά αποτελέσματα

  • Να κατανοήσουν οι συμμετέχοντες/ουσες ορισμένες βασικές αρχές της θεωρίας της λογοτεχνίας, μέσα από την ανάλυση της κατασκευαστικής διάστασης διακεκριμένων νεοελληνικών λογοτεχνικών έργων.
  • Σε επίπεδο καλλιτεχνικής πρακτικής, αποτέλεσμα θα είναι: το να μπορούν να κατανοήσουν οι συμμετέχοντες/ουσες τα βασικά συγγραφικά στάδια, και τα βασικά συγγραφικά εργαλεία της αφήγησης.
  • Να εξοικειωθούν με βασικές αφηγηματικές πρακτικές.
  • Να ασκηθούν στη συγγραφή σύντομου πεζού αφηγήματος, μικρού θεατρικού έργου, και ποιήματος.
  • Να λειτουργήσουν ως συγγραφική και αναγνωστική ομάδα.

Το πρόγραμμα προάγει, έτσι, με τον τρόπο του, τη φιλαναγνωσία, την καλλιλογία, αλλά και την πιο συνειδητή γνώση βασικών αρχών της θεωρίας της λογοτεχνίας, μέσα από παραδείγματα αντλημένα από την περιοχή της νεοελληνικής λογοτεχνίας των τελευταίων δύο αιώνων: δηλαδή, την λογοτεχνική και κριτική εγγραμματοσύνη, την «Δημιουργική Γραφή-Ανάγνωση».

Σε ποιους απευθύνεται το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα απευθύνεται

  1. Σε ανθρώπους που αγαπούν την ανάγνωση και ενδιαφέρονται για την γραφή· 2. Σε ανθρώπους που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στη συγγραφή· 3. Σε ανθρώπους που ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τον συγγραφικό μηχανισμό εκ των έσω, ώστε να αποκτήσουν μια πιο ουσιαστική σχέση με την λογοτεχνία και να την απολαμβάνουν ακόμη περισσότερο· 4. Σε ανθρώπους που ενδιαφέρονται για τα εργαλεία της αφήγησης, με στόχο να τα αξιοποιήσουν στην καθημερινή τους ζωή ή στην επαγγελματική τους ενασχόληση (εκπαιδευτικοί, δημοσιογράφοι, άνθρωποι που εργάζονται στη διαφήμιση και την επικοινωνία, επαγγελματίες στο χώρο του βιβλίου, άνθρωποι που αξιοποιούν τη αφήγηση για την παραγωγή πολιτιστικού υλικού)· 5. Σε αναδυόμενους θεατρικούς συγγραφείς· σε φοιτητές που ενδιαφέρονται για τον κλάδο της δημιουργικής γραφής (πεζογραφία, ποίηση, θέατρο).

Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτές/οί/Προαπαιτούμενες γνώσεις/ Κριτήρια επιλογής

Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλουν: Απόφοιτοι λυκείου που ενδιαφέρονται για την συγγραφή· φοιτητές των ανθρωπιστικών επιστημών και των τεχνών του λόγου, που ενδιαφέρονται να ενισχύσουν τις σπουδές τους με εμβάθυνση στο αντικείμενο της δημιουργικής γραφής· επαγγελματίες από το χώρο του βιβλίου, της διαφήμισης, της μουσειολογίας, κτλ., και γενικότερα κάθε είδους επαγγέλματος που βασίζεται στον λόγο και στην συγγραφή. Εκπαιδευτικοί.

►Πρόσβαση στο διαδίκτυο

► Κατοχή προσωπικού e-mail

► Aπαιτείται επίσης: ικανότητα χρήσης επεξεργαστή κειμένου (πρόγραμμα word), και πλατφόρμας zoom.

**Δεκτοί γίνονται απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άνω. Σε περίπτωση ανάγκης επιλογής, θα δοθεί προτεραιότητα σε φοιτητές ή αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Μέθοδος υλοποίησης

Στο πρώτο μέρος του προγράμματος (9 ώρες) θα συζητηθούν βασικά ζητήματα της θεωρίας της λογοτεχνίας, μέσα από την ανάγνωση και ανάλυση αντιπροσωπευτικών δειγμάτων γραφής αντλημένων από το χώρο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του 19ου και του 20ου αιώνα (διδάσκουσα: Μαρία Αθανασοπούλου). Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος, μετά από σύντομη ανασκόπηση (3 ώρες) της ιστορίας της ανάδυσης της Δημιουργικής Γραφής ως χωριστής καλλιτεχνικής πρακτικής (διδάσκουσα: Αλίκη Συμεωνάκη), θα πραγματοποιηθούν Εργαστήρια Δημιουργικής Γραφής. Τα εργαστήρια θα έχουν διμερή οργάνωση: θα προηγείται «παράδοση» σχετικά με τα μυστικά του κάθε είδους (θεατρικό, διήγημα, ποίημα), στη συνέχεια θα προετοιμάζονται από τους συμμετέχοντες λογοτεχνικά κείμενα στον δικό τους χρόνο σχετικά με το κάθε είδος, σε επόμενη συνάντηση τα κείμενα θα συζητώνται ομαδικά και θα προτείνονται βελτιώσεις. Προβλέπονται 18 ώρες σύγχρονης και εξ αποστάσεως διδασκαλίας για: μυθιστόρημα, θέατρο, σενάριο (διδάσκων: Γιάννης Σκαραγκάς) και 18 ώρες σύγχρονης και εξ αποστάσεως διδασκαλίας για την αφηγηματική πεζογραφία μικρής φόρμας (διδάσκουσα: Έλενα Μαρούτσου). Ακόμα, 12 ώρες σύγχρονης, εξ αποστάσεως διδασκαλίας για την ποίηση (διδάσκοντες: Γιώργος Αλισάνογλου, Αγγελική Πεχλιβάνη).

Εκπαιδευτικό υλικό / Άλλες παροχές

  1. Αποσπάσματα μελετών γύρω από τη δημιουργική γραφή (ως γνωστικό αντικείμενο και παιδαγωγικό εργαλείο) σε ψηφιακή μορφή, στην ελληνική ή και στην αγγλική γλώσσα·
  2. Αποσπάσματα από ημερολόγια συγγραφέων, σχετικά με τις δυσκολίες και τα μυστικά της δικής τους συγγραφικής τέχνης, σε ψηφιακή μορφή·
  3. Σύντομη Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας σε ψηφιακή μορφή·
  4. Ελληνόγλωσσο Εγχειρίδιο Θεωρίας της Λογοτεχνίας, σε ψηφιακή μορφή·
  5. Σύντομη ανθολογία λογοτεχνικών κειμένων σε ψηφιακή μορφή (ή αρχεία pdf.).

Δομή Εκπαιδευτικού προγράμματος

Θεωρία 1: Βασικές αρχές της Θεωρίας της Λογοτεχνίας, και η συνάφειά της προς την Δημιουργική Γραφή (Μαρία Αθανασοπούλου):

1) Μια μίνι εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας: Λογοτεχνικός «Κανόνας», Λογοτεχνικά είδη, Διακειμενικότητα, Πρόσληψη: Το «συμβόλαιο» με τον αναγνώστη (3 ώρες).

2) Εξέλιξη της Νεοελληνικής Πεζογραφίας: από την πρωτοπρόσωπη μαρτυρία (Γενιά 1880) στην παντογνωσία (Γενιά του ’30), και από εκεί στις ανεξάρτητες «φωνές» (Μεταπολεμική Πεζογραφία) (3 ώρες).

3) Εξέλιξη της Νεοελληνικής Ποίησης: από τον αυστηρά έμμετρο (Σολωμός) στον ελευθερωμένο (Καβάφης) και τον ελεύθερο (Σεφέρης) στίχο. Νεοελληνικός μοντερνισμός και πρωτοπορίες  (3 ώρες)

*Θα χρησιμοποιηθούν αντιπροσωπευτικά δείγματα κειμένων από τους: Σολωμό, Καβάφη, Σεφέρη, Βιζυηνό, Κ. Πολίτη, Τσίρκα/Χατζή. Ενδέχεται, εφόσον υπάρξει σχετικό αίτημα του κοινού, να προστεθεί ένα ακόμα τρίωρο για να δοθούν τα πιο πάνω θέματα αναλυτικότερα.

Θεωρία 2: Ιστορία της Δημιουργικής Γραφής. Πρόδρομοι και σημαντικοί σταθμοί στον αγγλοσαξονικό χώρο (3 ώρες –Αλίκη Συμεωνάκη)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ:

  1. Εργαστήρι Έλενας Μαρούτσου: Πεζογραφία / Μικρή φόρμα

Το εργαστήρι θα εστιάσει στη μικρή φόρμα (διήγημα, μικροδιήγημα, ιστορία μπονζάι) και θα λάβει χώρα σε 6 τρίωρα. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες θα έρθουν σε επαφή με βασικές αρχές της αφηγηματολογίας καθώς και με ζητήματα που αφορούν στη λογοτεχνία και τη θεωρία της. Ωστόσο, ο χαρακτήρας αυτής της διδασκαλίας δεν θα είναι μόνο θεωρητικός: μεγάλο μέρος του εργαστηρίου θα αφιερωθεί στην ανάγνωση ολόκληρων διηγημάτων ή αποσπασμάτων αυτών, ενώ οι συμμετέχοντες θα κληθούν να δημιουργήσουν τα δικά τους κείμενα, κάποια από τα οποία θα τα γράφουν στη διάρκεια του τριώρου και άλλα στον ελεύθερο χρόνο τους. Η θεματική δομή του εργαστηρίου θα είναι η εξής:

  • Οι προφορικές ρίζες της λογοτεχνίας. Μύθος και παραμύθι, χθες και σήμερα. Το στοιχείο του τρόμου. Αλληγορικές αφηγήσεις (3 ώρες).
  • Μικροδιηγήματα και ιστορίες μπονζάι. Πύκνωση και αφαίρεση. Τα όρια της πεζογραφίας με την ποίηση. Ποιητική πρόζα (3 ώρες).
  • Ποιος αφηγείται στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση; Είδη αφηγητών. Η οπτική γωνία και η απεύθυνση στον αναγνώστη (3 ώρες).
  • Οι αφηγηματικές τεχνικές με τη βοήθεια των οποίων διασχίζουμε το ποτάμι του χρόνου που διατρέχει την ιστορία. Αναδρομές και πρόδρομες αφηγήσεις. In medias res. Είδη εγκιβωτισμών (3 ώρες).
  • Το ημερολόγιο και η επιστολή ως μαρτυρία και ως μίμηση αυτής (3 ώρες).
  • Η διακειμενικότητα και ο ρόλος της στο χτίσιμο μιας ιστορίας. Συνομιλίες, διακλαδώσεις, διαξιφισμοί κειμένων (3 ώρες).
  1. Εργαστήρι Γ. Σκαραγκά: Εργαλεία & Χειρισμοί στη Μυθοπλασία (πεζογραφία, θέατρο, σενάριο)

Το εργαστήρι του Γιάννη Σκαραγκά (6 τρίωρα) θα εστιάσει στις τεχνικές και τα εργαλεία ανάπτυξης της δομής μιας ιστορίας, στη σύνθεση των βασικών και συμπληρωματικών χαρακτήρων και σε θέματα δραματοποίησης και δραματουργικής εμβάθυνσης στα επίπεδα της δράσης και της εξέλιξης. Το μάθημα εξερευνά μέσα από τη θεωρία αλλά και τις εργασίες, τις ομοιότητες και τις βασικές διαφορές στις τρεις φόρμες, συγκρίνοντας το μυθιστόρημα με το θέατρο και το σενάριο. Η δομή του εργαστηρίου θα είναι η εξής:

  • Τα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τις φόρμες· Τα συστατικά της σεναριακής, θεατρικής και πεζογραφικής αφήγησης· Τι σημαίνει και τι δεν σημαίνει εικόνα, σελίδα και «σανίδι»· Η λογική και η λειτουργία της αναπαράστασης και της δραματοποίησης (3 ώρες).
  • Η μετάβαση από την ιδέα στην ανάπτυξη της ιστορίας· Η έννοια του ήρωα και η σύνδεσή του με την ιστορία· Τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν έναν ολοκληρωμένο ήρωα· Το ζητούμενο και η αποστολή του ήρωα (3 ώρες).
  • Η έννοια της δράσης και της πλοκής· Συμπληρωματικοί ήρωες και ιεράρχηση· Τοποθέτηση της ιδέας στην ιστορία· Εισαγωγή του ήρωα στην ιστορία (3 ώρες).
  • Τοποθέτηση των χαρακτήρων γύρω από τον ήρωα· Δομή: πράξεις και δραματουργικά σημεία· Ο κόσμος της σκηνής και του μυθιστορηματικών κεφαλαίων· Η λογική της έναρξης και η ανάπτυξη της προοπτικής (3 ώρες).
  • Άξονες: πρόσωπα και δράσεις· Κίνητρα και στόχοι· Η έννοια της πλάνης για τον ήρωα και τον θεατή· Η επιλογή της μεταφοράς στο διάλογο και το ύφος της (3 ώρες).
  • Θέματα αντίθεσης, σύγκρουσης και ανατροπής· Σημειολογία και συμβολισμός· Μετάβαση, κορύφωση και ολοκλήρωση· Η αποκατάσταση του δραματουργικού σύμπαντος (3 ώρες).
  1. Εργαστήρι Γιώργου Αλισάνογλου: Ποιήματα σε ελεύθερο στίχο.

Στο συγκεκριμένο εργαστήρι (6 ώρες) θα συζητηθούν βασικές τεχνοτροπικές αρχές της μοντέρνας ποίησης  (1930 κ.έ.) μέσα από αντιπροσωπευτικά παραδείγματα σπουδαίων εκπροσώπων της, στην ελληνική, την αγγλική και τη γαλλική γλώσσα (3 ώρες). Στη συνέχεια θα πραγματοποιηθούν ασκήσεις συγγραφής ελευθερόστιχων ποιημάτων πάνω σε δοσμένο θέμα, σε διαφορετικά ύφη και διαφορετικές συναισθηματικές αποχρώσεις,  ανάλογες προς την ιδιοσυγκρασία των συμμετεχόντων. Τα κείμενα θα αξιολογηθούν, και θα διορθωθούν συνεργατικά, μέσα στην ψηφιακή ‘ταξη’ (3 ώρες).

  1. Εργαστήρι Αγγελικής Πεχλιβάνη: Ποίηση σε έμμετρο στίχο, σταθερές μορφές, και ποίημα σε πεζό.

Στο συγκεκριμένο εργαστήρι θα συζητηθούν ζητήματα στιχουργικής της έμμετρης ποίησης (βλ. τύποι μέτρων, ομοιοκαταληξίας, σταθερής φόρμας) και του ποιήματος σε πεζό (3 ώρες). Στη συνέχεια θα πραγματοποιηθούν ασκήσεις συγγραφής ποιημάτων σε έμμετρο στίχο, σταθερή φόρμα, και ποιήματος σε πεζό, που θα αξιολογηθούν, και θα διορθωθούν συνεργατικά, μέσα στην ψηφιακή ‘ταξη’ (3 ώρες).

ΩΡΕΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6-9 Μ.Μ. ΚΑΙ ΣΑΒΒΑΤΟ 11-2 Μ.Μ.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ: = 6 ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΩΣ Χ 10 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ.

 Υποχρεώσεις εκπαιδευόμενων/Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχουσες/συμμετέχοντες θα πρέπει:

Α) να έχουν παρακολουθήσει το σύνολο των διδακτικών ενοτήτων. Οι απουσίες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 10 % των προβλεπόμενων ωρών σύγχρονης εκπαίδευσης.

Β) να έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία τη διαδικασία αξιολόγησής τους (αξιολογούνται οι ασκήσεις δημιουργικής γραφής σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος).

Γ) να έχουν καταβάλει το σύνολο των διδάκτρων μέχρι την ημέρα λήξης του προγράμματος.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΔΙΔΑΚΤΡΩΝ
Α ΔΟΣΗ – 100 ΕΥΡΩ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Β ΔΟΣΗ – 150 ΕΥΡΩ (Ή ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΠΤΩΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΟΝ/ΤΗΝ ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟ/Η) ΕΩΣ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απονέμεται στις/στους συμμετέχουσες/συμμετέχοντες Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης, το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ και υπογράφεται από τον Πρόεδρο του ΚΕΔΙΒΙΜ και την Επιστημονική Υπεύθυνη του Προγράμματος.

Στις/στους συμμετέχουσες/συμμετέχοντες που παρακολούθησαν αλλά δεν ολοκλήρωσαν το σύνολο του προγράμματος, μπορεί να παρέχεται Βεβαίωση Παρακολούθησης.

Κόστος συμμετοχής/ Εκπτωτική πολιτική

250 ευρώ

Εκπτωτική πολιτική σύμφωνα με τον κανονισμό του  ΚΕΔΙΒΙΜ ΑΠΘ

Αιτήσεις

Οι ενδιαφερόμενες/οι υποβάλλουν αίτηση ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ.

  1. Η Αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά, τα οποία μπορούν να αποστείλουν και στο e-mail της Επιστημονικής Υπεύθυνης Προγράμματος, Αν. Καθηγήτριας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας Τμήματος Θεάτρου ΑΠΘ, Μαρίας Αθανασοπούλου: athanasopoulou@thea.auth.gr:
  2. Σύντομο αυτοβιογραφικό κείμενο στο οποίο θα εξηγούνται οι λόγοι επιλογής του συγκεκριμένου προγράμματος.
  3. Δείγμα γραφής, έκτασης 100-350 λέξεων (πρωτότυπο μικρό πεζό ή ποίημα).

Σε περίπτωση που δεν συγκεντρωθεί ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός επιμορφούμενων, το ΚΕΔΙΒΙΜ διατηρεί το δικαίωμα αλλαγής της ημερομηνίας έναρξης του προγράμματος ή και ακύρωσής του.

Όροι παρακολούθησης προγραμμάτων

 

TOP